دتکتورهای دود حسگرهای خودکار تشخیص آتشسوزی [Brandmelder] هستند که از اثرهای فیزیکی مختلف برای شناسایی دود ناشی از حریق استفاده میکنند. این دستگاهها به ذرات معلق حاصل از احتراق یا تجزیه حرارتی که در هوا پخش میشوند، واکنش نشان میدهند.
انواع دتکتورهای دود
- دتکتور دود نوری (Optische Rauchmelder – Photoelektrisch)
این نوع دتکتورها به ذرات حاصل از احتراق واکنش نشان میدهند که شدت نور یا پراکندگی آن را در محدودههای مادونقرمز، مرئی یا فرابنفش تغییر میدهند. در این دستگاهها، یک پرتو نور درون محفظهی حسگر منتشر میشود که در شرایط عادی به لنز نوری برخورد نمیکند. اما در صورت ورود دود، ذرات دود نور را پراکنده کرده و به سمت حسگر هدایت میکنند که باعث فعال شدن هشدار میشود. - دتکتور دود لیزری (Lasermelder)
این نوع دتکتورها بر اساس همان اصل دتکتورهای نوری کار میکنند اما بهجای LED معمولی از دیود لیزری استفاده میکنند. حساسیت بالاتر این دتکتورها باعث میشود حتی کمترین میزان ذرات دود نیز شناسایی شوند. - دتکتور دود یونیزاسیونی (Ionisationsrauchmelder)
این دتکتورها از یک منبع رادیواکتیو ضعیف برای یونیزه کردن هوای داخل محفظه حسگر استفاده میکنند. جریان الکتریکی حاصل از این یونیزاسیون بهصورت مداوم اندازهگیری میشود. در صورت ورود دود به محفظه، جریان کاهش مییابد و هشدار فعال میشود. این نوع دتکتورها قادرند حتی ذرات نامریی حاصل از آتشسوزی را نیز تشخیص دهند اما در آلمان فقط در موارد خاص مجاز به استفاده هستند. - دتکتور دود خطی (Linearer Rauchmelder – Optischer Streckenmelder)
این حسگرها از یک پرتو نور مادونقرمز با برد حداکثر 100 متر استفاده میکنند. در صورتی که این پرتو نور بهدلیل وجود دود قطع یا تضعیف شود، هشدار فعال میشود. سیستم شامل یک فرستنده و گیرنده است که معمولا در یک واحد قرار دارند و سیگنال از طریق یک آینه در سمت مقابل بازتاب داده میشود. این نوع دتکتورها برای نظارت بر فضاهای بزرگ مانند سالنهای تولید، انبارها و سالنهای ورزشی مناسب هستند. - دتکتور دود مکشی (Ansaugrauchmelder)
این حسگرها بخشی از سیستم تشخیص دود با مکش هوا هستند. در این سیستم، هوا از محیط تحت نظارت به داخل دتکتور مکیده شده و از یک حسگر نوری عبور داده میشود. سیستم شامل یک شبکهی لولهکشی در سقف است که دارای سوراخهای مکش هوا است. این نوع دتکتورها معمولا در مکانهای سختدسترس مانند چاهک آسانسور یا محیطهایی با شرایط خاص استفاده میشوند. آنها حساسیت بسیار بالایی دارند و میتوانند با حداقل میزان هشدار اشتباه، دود را سریعا تشخیص دهند.
استانداردهای مهم برای دتکتورهای دود
دتکتورهای دود مطابق با استاندارد DIN EN 54-7 (سیستمهای اعلام حریق) تنظیم میشوند که شامل دتکتورهای نقطهای بر اساس اصل پراکندگی نور، عبور نور و یونیزاسیون است.
