این اصطلاح در زمینه یراقآلات (Beschläge) کاربردهای مختلفی دارد و میتواند به اجزا و عناصر متفاوتی اشاره داشته باشد:
- بهعنوان بخشی از قفل:
چفتها به یک میله فلزی (چهارگوش یا گرد) گفته میشود که با چرخاندن کلید به داخل بخش قفلشونده در زبانه چهارچوب (زَنگه) فرو میرود و درب را قفل میکند. - بهعنوان یک عنصر قفل مستقل:
چفتهایی که به صورت جداگانه روی درها یا پنجرهها نصب میشوند، معمولا شامل یک پایه، حلقههای راهنما و یک میله قابل حرکت هستند. این نوع چفتها در درهای ساده چوبی یا پنجرهها کاربرد دارند. - چفتهای خاص:
در برخی موارد، چفت به صورت خاص طراحی میشود. برای مثال: چفت میلهای که دارای میلههای بلند بوده و برای قفلکردن بالا یا پایین دربهای بزرگ استفاده میشود، چفت گرندل که در دربهای بزرگ برای ثابت نگهداشتن لنگه استفاده میشود، یا چفت باسکیل [Basquille] که نوعی قفل خاص است و در قرن 18 طراحی شده و معمولا در دربهای کشویی [Schiebetüren] یا لنگههای ثابت کاربرد دارد.
چفتهای معمول در دربها بهعنوان ابزار قفل مستقل، شامل یک پایه ثابت، حلقههای راهنما یا غلطکها و یک میله متحرک هستند. این میله ممکن است مقطع تخت یا گرد داشته باشد و در انتهای آن (بخش قفلشونده) ممکن است صاف یا خمیده [gekröpft] باشد. برای باز و بسته کردن چفت، از دستگیرهای استفاده میشود که گاهی برای نصب قفل آویز نیز سوراخ دارد.
بر اساس مدل پایه چفت، انواع خاصی برای کاربردهای مختلف طراحی شدهاند، مانند:
- چفت میلهای (Türstangenriegel): با میلهای بلند (تا یک متر) که روی لبه درب نصب شده و از طریق ورود زبانه قفل به زمین یا سقف، درب را قفل میکند.
- چفت گرندل [Grendelriegel]: رایج در دروازهها برای ثابت نگهداشتن لنگه در وضعیت بسته یا باز.
- چفت انتقالی (Treibriegel): مدل پیشرفته ریگلهای میلهای که با مکانیزم اهرمی کنترل میشوند و به سمت بالا یا پایین حرکت میکنند.
- چفت باسکیل(Basquille-Verschluss): طراحی شده در قرن 18 میلادی، مشابه قفل توکار، که در لبه لنگه ثابت یا درب کشویی نصب میشود.
- چفت بالابر (Hebe-Riegel): که قبلا در دربهای بالکن استفاده میشد و با مکانیزمی ابتدا لنگه را بالا برده و سپس اجازه بازشدن به صورت چرخشی را میداد.
با پیشرفت فناوری، این نوع چفتها عمدتا با سیستمهای مدرنتر که کاربری راحتتر و امکان اتوماسیون دارند، جایگزین شدهاند. با این وجود، چفتهای سنتی همچنان در پروژههای بازسازی و طراحیهای خاص به کار میروند و معمولا توسط فلزکاران و هنرمندان تولید میشوند.
