Jacquard

ژاکارد

در سال 1805، مخترع و مکانیک فرانسوی ژوزف-ماری ژاکارد (1752–1834) روشی در بافندگی ابداع کرد که برای نخستین بار امکان تولید پارچه‌های دارای نقش‌های پیچیده و دقیق را فراهم می‌کرد و نقش مهمی در صنعتی شدن صنعت نساجی ایفا نمود. امروزه نام خانوادگی او به تکنیک بافت، دستگاه بافندگی و حتی پارچه‌هایی که با این روش تولید می‌شوند، اطلاق می‌گردد.

مهم‌ترین بهبود دستگاه بافندگی طرح‌دار ژاکارد نسبت به نمونه‌های قبلی این بود که استوانه‌ی برجسته‌ی معمول را با سامانه‌ای مبتنی بر کارت‌های پانچ جایگزین کرد. به کمک این سیستم می‌شد طرح‌هایی بی‌نهایت و با هر میزان پیچیدگی را به‌صورت مکانیکی بافت. پیش از آن، ابعاد طرح با اندازه‌ی استوانه محدود می‌شد و پس از هر چرخش تکرار می‌گردید. در سامانه‌ی جدید، نوارهای پانچ‌شده با سوزن خوانده می‌شدند؛ وجود سوراخ به‌معنای بالا رفتن نخ و نبود سوراخ به‌معنای پایین رفتن آن بود. همین دو حالت برای تولید نقش‌های گسترده کافی بودند. امروزه این فرآیند به‌وسیله‌ی رایانه انجام می‌شود.

پارچه‌های مدرن ژاکارد امروزه برای تولید داماسک، بروکات و همچنین انواع پوشش‌های نساجی برای محافظت در برابر نور خورشید به‌کار می‌روند.